بلاغت تمثیل، در پرتو رویکردهای مختلف بلاغی
نویسندگان
چکیده مقاله:
اصطلاح «بلاغت» در ادب اسلامی و معادل آن در سنّت ادبی غرب، یعنی اصطلاح «رتوریک» (Rhetoric)، تا به امروز سه مفهوم اصلی داشته است: نخستین مفهوم، دریافت ارسطویی از بلاغت است که بیشتر آن را با خطابه و فنون و ابزار اقناع مخاطب مرتبط می‌سازد؛ دیگر، مفهوم زیبایی‌شناختی یا ادبی است که بلاغت را با شعر و فنون و ابزار تخییل پیوند میدهد؛ و سرانجام رویکرد جدید به بلاغت که سعی دارد دامنۀ شمول این علم را فراتر برد؛ به گونه‌ای که دو مفهوم پیشین را توامّان شامل شود. «تمثیل» ازجمله شگردهای بلاغی است که در طول تاریخ بلاغت، تمامی رویکردها به آن توجه داشته‌اند. به‌عبارت‌دیگر، ظرفیت‌های زیبایی‌شناختی و اقناعی تمثیل موجب شده است در آثار بلاغت‌نگاران با دریافت‌های مختلف از مفهوم بلاغت رو به رو شویم. هدف از این پژوهش، بازخوانی تعاریف و دیدگاه‌های مختلف بلاغت‌نگاران درمورد تمثیل و تبیین قدرت بلاغی آن در پرتو رویکردهای گوناگون به بلاغت است.
منابع مشابه
فن مبالغه در سنت بلاغت اسلامی و جنبه‌های بلاغی آن
مبالغه از همان زمان آغاز سرایش شعر مورد توجه شعرا بوده است و بر همین اساس به زودی مورد توجه شعر شناسان و ادیبان نیز قرار گرفت؛ اما این ابن قتیبه بود که برای اولین بار دقیقا همین اصطلاح را به کار برده است. این فن در میان بلاغیان با نام‌های افراط، اغراق، مبالغه و غلو شناخته شده است؛ اما آنها در رد و یا قبول آن اختلاف نظر دارند. برخی آن را جزو زیبایی‌های کلام می‌شمارند و برخی دیگر آن را دلیل بر نا...
متن کاملمقایسۀ بلاغی تمثیل فیل در حدیقة‌الحقیقه و مثنوی معنوی
جست‌وجوی دلایل تفوق و برتری یک متن بر متون دیگری که از لحاظ موضوع و مضمون، مشابه و یا مشترک‌اند، اغلب طرف توجه منتقدان ادبیات بوده‌است. اینکه چرا روایت مؤلفی از روایت مؤلفی دیگر، منسجم‌تر و مستحکم‌تر است، پرسشی بوده که در طول تاریخ ادبیات جهان، ذهن ناقدان جدی ادبیات را متوجه خود کرده‌است. به همین دلیل، بررسی ساختارها و اجزای تشکیل‌دهندۀ روایتِ مؤثرتر و مقایسۀ مبانی فکری آن با روایت‌های مشابه، ام...
متن کاملتشبیه تمثیل و استعارۀ تمثیلیه در کتب بلاغی
یکی از موضوعات اصلی بلاغت، استعاره است؛ مبحثی که همیشه ذهن بلاغیون را به خود معطوف کرده و محققان این حوزه به پژوهش در جوانب آن پرداختهاند. این روند در روزگار ما پویاتر شده و پژوهشگران از چشماندازهای متفاوتی بدان توجه کردهاند. پژوهش در جوانب استعاره نشان میدهد محققان اضلاع آن را گاه با دیگر مباحث بلاغی در هم آمیختهاند و گروهی نیز بی توجه به موضوع، نظر دیگران را تکرار کرده اند. ازجمله مباح...
متن کاملبلاغت ایجازی نماد در سنجش با استعاره و تمثیل با تکیه بر شعر نو
در شعر نو ایجاز با جهت‌گیری جدید و ساختی متفاوت ظهور کرده است. شاعران معاصر رویکرد به نمادگرایی را عاملی برای ایجادِ ایجاز و فشردگی هنری یافته‌اند و به‌کمک این ترفند هنری و بلاغی، حوزۀ مفهومی شعر خود را وسعت بخشیده و تزاحم و تراکم تصویری را که از عیوب شعر پیشینیان بود از شعر خود دور ساخته‌اند. در این نوشتار با بررسی ویژگی‌های ایجازی نماد همچون نداشتن قرینه، اتحاد تصویر و اندیشه، بی‌کرانگی و ابها...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 18
صفحات 7- 38
تاریخ انتشار 2019-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023